نظریه دلبستگی جان بالبی | چرا رابطه با مراقب اولیه مهه؟

بالبی باور داشت دلبستگی کودک به این صورت شکل می‌گیرد:
در ابتدا، کودک واکنش‌های اجتماعی‌اش تصادفی است؛ مثلاً به همه لبخند می‌زند. اما بین سه تا شش ماهگی، فقط به چند نفر آشنا واکنش نشان می‌دهد و میخندد و یک نفر خاص را بیشتر از بقیه دوست دارد. وقتی افراد غریبه نزدیک می‌شوند، کودک ناراحت می‌شود.

بعد از مدتی که کودک حرکت کردن را یاد می‌گیرد، تلاش می‌کند خودش نزدیک فرد مهم زندگی‌اش بماند. حواسش هست که این شخص (مثل مادر یا پدر) کجاست. اگر احساس کند که ممکن است این فرد از او جدا شود، سریع واکنش نشان می‌دهد و دنبال او راه می‌افتد.

این روند که کودک بیشتر روی یک فرد خاص تمرکز می‌کند و شروع به دنبال کردن او می‌کند، شبیه «نقش‌پذیری» در حیوانات دیگر است. کودک انسان هم مثل بچه‌های حیوانات دیگر، از یک فرد خاص به عنوان نماد دلبستگی نقش می‌پذیرد و اگر او حرکت کند، کودک هم بلافاصله دنبالش می‌رود.

بالبی همچنین  فهمید چرا بچه‌ها هنگام جدایی از والدینشان این‌قدر ناراحت می‌شوند. از نظر او، کودک انسان، به‌عنوان موجودی که در طول تکامل شکل گرفته، به‌طور غریزی نیاز دارد کنار پدر یا مادرش (یا فردی که نقش آن‌ها را دارد) بماند. این نیاز در درون وجود کودک ریشه دارد و شاید اگر چنین نیازی نبود، نسل بشر دوام نمی‌آورد.
تا جایی که کودک ممکن است احساس کند اگر از پدر یا مادرش جدا شود، حتی ممکن است بمیرد!