رفتارگرایی: معرفی 3 نظریه پرداز معروف
- روان شو
- اصطلاحات

رفتارگرایی در روانشناسی
در روانشناسی ما انواع نظریه پردازان را داریم مثل : روانکاوی ، رفتارگرایی ، انسان گرایی ، شناختی و… در این بخش به تعریف و توضیح نظریه رفتارگرایی می پردازیم. رفتارگرایی بیان میکند که تمام رفتارها از طریق تعامل شرطی با محیط یاد گرفته میشوند بنابراین، رفتار فقط یک پاسخ به محرکهای محیطی است. رفتارگراها فقط بر روی رفتارهای قابل مشاهده متمرکز هستند. برخی از شخصیتهای مهم رویکرد رفتارگرایی شامل: بی. اف. اسکینر، ایوان پاولف ، ادوارد ثرندایک ، جان واتسون و آلبرت بندورا.
نظریه رفتارگرایی

2. رفتار های ما ناشی از محرک ها و پاسخ هایی هست که از محیط پیرامونمان دریافت می کنیم. مثل ترشح بزاق سگ در آزمایش پاولف که محرک غذا بود و پاسخ ترشح بزاق.
بیایید یک مثال دیگر در مورد رفتار انسان بزنیم. فرض کنید شما در حال یادگیری زبان انگلیسی هستید. هر بار که شما یک کلمه یا عبارت جدید را به درستی استفاده میکنید، معلم شما تحسین میکند و به شما تبریک میگوید. این تقویت مثبت باعث میشود شما بیشتر تلاش کنید تا زبان انگلیسی را یاد بگیرید و بهتر صحبت کنید.
در این مثال، محرک (یادگیری و استفاده درست از کلمات انگلیسی) باعث میشود پاسخی (تحسین و تبریک معلم) برانگیخته شود. با تکرار، این رابطه تقویت میشود و شما به صورت خودکار بیشتر میخواهید زبان انگلیسی یاد بگیرید و بهتر صحبت کنید. این یک مثال از چگونگی کارکرد رفتارگرایی در زندگی روزمره است.
3. یکی دیگر از اصول رفتار گرایی این هست که آنها معتقدند رفتار های ما توسط محیط پیرامون و عوامل بیرونی شکل میگیرد نه عوامل درونی مثل ژنتیک و… در واقع آنچه باعث شکل گیری رفتار خاصی در ما می شود ناشی از شرطی شدن کلاسیک یا شرطی شدن کنشگر هست.
یکی از جملات معروف جان بی. واتسون، این هست که:
این جمله نشان میدهد که واتسون باور داشت که رفتار انسانها میتواند توسط محیط پرورش و کنترل شود، و این باور اصلی رفتارگرایی است.
رفتارگرایان معروف
ایوان پاولف

مثالی دیگر از شرطی سازی کلاسیک شامل آزمایش آلبرت کوچولو هست. جان واتسون به همراه همکارش این آزمایش را انجام داد. در ابتدا به آلبرت کوچولو موش سفید رنگی نشان دادن و او نشانه ای از ترس نشان نداد. در مرحله بعدی وقتی به آلبرت، موش را نشان دادن همزمان واتسون با ضربه چکش به لوله ی فلزی صدایی بلند ایجاد کرد و کودک شروع به گریه کرد. پس از چندین دور تکرار، البرت کوچولو حتی در مواجهه با موش سفید بدون صدای بلند نیز واکنش ترس نشان میداد.
اسکینر

🔗 بی اف اسکینر : خلاصه نظریه اسکینر
اسکینر به عنوان پدر رفتارگرایی شناخته می شود. او مثل فروید جبرگرا بود و بیان کرد اراده آزاد توهمی بیش نیست.
او سردمدار رفتارگرایی رادیکال بود.رفتارگرایان رادیکال رویداد های ذهنی مثل انگیزه ، قصد و سائق را به طور کامل رد کردن زیرا اینها امور ذهنی و غیر قابل مشاهده و آزمایش هستند و باعث بازگشت به روانشناسی غیر علمی می شود.
او مطرح کرد که 2 نوع شرطی شدگی وجود دارد: 1. شرطی شدن پاسخگر که با شرطی شدن کلاسیک یکی هست و 2. شرطی شدن کنشگر که بسیار شبیه شرطی شدن وسیله ای ثرندایک هست.در شرطی شدن کنشگر با استفاده از تنبیه و پاداش رفتار را کنترل میکنند.
برای مثال، وقتی موشهای آزمایشگاهی دستهای را فشار میدهند که چراغ سبز روشن است، به عنوان پاداش، دانهای دریافت میکنند. وقتی دسته را فشار میدهند که چراغ قرمز روشن است، شوک الکتریکی خفیف دریافت میکنند. بنابراین، آنها یاد میگیرند که وقتی چراغ سبز روشن است دسته را فشار دهند و از چراغ قرمز دوری کنند.

ادوارد ثرندایک

1. ثورندایک گربه های گرسنه را در قفس هایی قرار داد که با فشار دادن اهرمی در داخل قفس باز می شدند.
2. در ابتدا، زمانی که گربه ها در قفس قرار گرفتند، رفتارهای آزمون و خطا از خود نشان دادند و سعی در فرار داشتند. آنها درب قفس را خراشیدند، گاز گرفتند و پرسه زدند.
3. سپس ثورندایک غذا را بیرون از قفس قرار می داد تا به عنوان محرک و پاداش عمل کند. گربه ها روش های مختلفی را برای فرار از جعبه پازل و رسیدن به ماهی آزمایش کردند.
4. در نهایت، گربه به اهرمی که قفس را باز می کرد، برخورد می کرد. وقتی گربه فرار کرد، گربه را دوباره داخل کردند و یک بار دیگر، زمان فرار را یادداشت کردند. در آزمایشهای متوالی، گربهها یاد میگیرند که فشار دادن اهرم عواقب مطلوبی دارد و این رفتار را اتخاذ میکنند و در فشار دادن اهرم سریعتر میشوند.
5. بعد از چندین بار قرار گرفتن در قفس (حدود 10-12 بار)، گربه ها یاد گرفتند که دکمه اهرم قفس را فشار دهند که درها را باز کرد و به آنها اجازه داد از قفس فرار کنند و به غذا برسند.

جان بی. واتسون

جان بی. واتسون روانشناسی آمریکایی و بنیانگذار مکتب رفتارگرایی است. او در اوایل قرن بیستم علیه روانشناسی دروننگر و ذهنگرای آن زمان موضع گرفت و معتقد بود که روانشناسی باید علمی عینی باشد که صرفاً رفتارهای قابل مشاهده را مطالعه میکند.
اصول کلیدی نظریه واتسون:
1. رد فرایندهای ذهنی و درونی
2. تمرکز بر یادگیری و محیط
3. الگوگیری از شرطیسازی کلاسیک: واتسون تحت تأثیر پاولف، مفهوم شرطیسازی کلاسیک را به روانشناسی انسان وارد کرد. او نشان داد که میتوان واکنشهای هیجانی مانند ترس را از طریق شرطیسازی ایجاد کرد.
4. آزمایش معروف «آلبرت کوچولو»: در این آزمایش، واتسون به یک کودک ۹ ماهه (آلبرت) یاد دادند که از موش سفید بترسد. آنها هر بار که موش را به آلبرت نشان میدادند، صدای بلند و ترسناکی پخش میکردند. در نهایت، کودک بدون شنیدن صدا نیز از موش سفید میترسید. این نشان داد که حتی ترس نیز میتواند یک واکنش شرطیشده باشد.
کاربرد های نظریه رفتارگرایی
آموزش حیوانات: اصول رفتارگرایی نیز در آموزش حیوانات کاربرد دارد. برای مثال، تقویتهای مثبت (مانند خوراکی) و منفی (مانند تنبیه) میتوانند برای آموزش حیوانات به انجام یا عدم انجام رفتارهای خاص استفاده شوند.
انتقادات وارد شده بر رویکرد رفتارگرایی
2.رفتارگرایی تاکید زیادی بر نقش محیط در رفتار دارند. همین موضوع باعث نادیده گرفتن نقش عوامل ژنتیکی در فتار انسان می شود.
3.رفتارگرایی تمام تمرکز خود را روی عوامل بیرونی و محیطی گذاشته بود. و این موضوع باعث نادیده گرفتن عوامل درونی مثل : تفکر ، احساسات و انگیزه ها بر روی رفتار شده بود..
خلاصه ای از نظریه رفتارگرایی

نظریه رفتارگرایی ، از مهمترین رویکردهای روانشناسی است که رفتار افراد را بر اساس محرکها و پاسخها بررسی میکند و معتقد است که رفتارها از طریق شرطیسازی ایجاد می شود. این نظریه بر مشاهدهپذیری و اندازهگیری تأکید دارد و نقش عوامل درونی مانند افکار و احساسات را در رفتار نادیده میگیرد یا کماهمیت میداند.
اصول کلیدی رفتارگرایی:
یادگیری از طریق شرطیسازی: رفتارگرایان معتقدند که بیشتر رفتارهای انسان از طریق شرطیسازی کلاسیک (پاولف) و شرطیسازی کنشگر (اسکینر) شکل میگیرد.
نقش محیط در رفتار: محیط و تجربههای فردی در شکلگیری رفتار بسیار مهم هستند.
رد مفاهیم ذهنی: رفتارگرایان به جای بررسی افکار و احساسات، فقط رفتارهای قابل مشاهده را مطالعه میکنند.
تقویت و تنبیه: طبق شرطیسازی کنشگر، رفتارهایی که تقویت شوند، تکرار میشوند و رفتارهایی که تنبیه شوند، کاهش مییابند.
سوالات متداول
ماخذ: b2n.ir
چه قدر این مطلب براتون مفید بود؟
میانگین 0 / 5. افراد 0
